Wat is non-dualiteit
Foto; met Pia de Blok, Jochem Myjer en Frank Evenblij; een ontspanningsles voor “De Wereld Draait Door”
Het inzicht
Ontspanning leidt tot non-dualiteit. En ontspanning met inzicht leidt tot de stabiele herkenning van non-dualiteit. Uiteindelijk is het dan stil, het is dan goed, waar niets meer over gezegd kan worden (zie de foto van Jochem en Frank).
Non-dualiteit is geen nieuw verhaal, het komt uit de oudste geschriften die de mensen kennen; de Upanishaden die in het Sanskrit werden opgeschreven. Het echt toegankelijk maken van het Sanskrit en zijn literatuur begon in het laatste van de 18e eeuw (Bodewitz, hoogleraar Sanskrit, leiden). Toen kwam de wijsheid naar het Westen. A-dvaita werd eerst vertaald als ‘non-dualiteit’, later in ‘geen-gescheidenheid’. Dit wil zeggen:
a) Er is een eenheid met alles wat leeft (Leven); Maar ook met de aarde, met de kosmos, met alles wat we kennen. (Zie maar eens als er op aarde iets gebeurt; een aardbeving, een vloedgolf, wat er dan gebeurt met de mensen. Of, als er een komeet gek gaat doen:).
b) Gelijktijdig zijn er blijkbaar de verschillende uitingsvormen in dat leven, we zien er allemaal anders uit, denken anders, onze levens zijn anders, de wetenschap verandert voortdurend, etc. Het samengaan van a en b, die eenheid en die verschillen is één energie: Alles hierin is betrekkelijk.
c) Dan is er datgene wat vooraf en voorbij gaat aan het leven; dat zijn wij ook. Dit is niet te kennen, niet te benoemen, in a-dvaita noemt men dit het Onverwoordbare, het Absolute, het Niets (niet-iets). Dit is niet het betrekkelijke maar: Het Onveranderlijke.
Die levensenergie-eenheid (a), het betrekkelijke (b), en het Onveranderlijke (c) gaan samen zonder gescheidenheid: non-dualiteit. Absolute openheid (c) gaat samen met de betrekkelijke wereld.
Inzicht: Inzien wat de hoogste Werkelijkheid is (het Onveranderlijke) geeft Inzicht in non-dualiteit. Dit is zelf te ‘kennen’ d.w.z. zonder de mind-de hersenen, door steeds opnieuw tijdens het leven te kijken: Hoe zit het met mezelf? Ben ik vrij van alles terwijl de dagelijkse dingen probleemloos door kunnen gaan? Het is dus niet theoretisch en woorden blijken maar richtingaanwijzers te zijn.
Samengevat: Er is geen totale eenheid (het woord non-dualiteit zegt dat ook niet) maar ook geen echte gescheidenheid. Alles gaat samen als datgene wat ons verbindt als herkenning van iets gemeenschappelijks. We kunnen het Liefde noemen, Liefde zonder vorm wat ons samenbrengt. Waaruit een maatschappij kan ontstaan zonder oorlogen.
Vrije wil? In het leven gaat alles vanzelf echter de ego’s blijken lijden te kunnen veroorzaken. Als scheidingen (die door ego’s en ikspanning veroorzaakt worden) wegvallen kan het leven probleemloos, liefdevol en als vanzelf verder gaan.
(Tekst Pia de Blok. Zij volgde van 2000-2005 Niet-Westerse filosofie bij Douwe Tiemersma op de Erasmus Universiteit en tot 2013 al zijn advaitalessen en retraites).
E-mail reactie:
7 april 2014
Dag Pia,
Heel veel dank voor je kostbare inzicht. Ik geniet ervan.Paul de Blot SJ